وەرگێڕان: جەعفەر بەهرامی
لەماوەی چەند مانگی ڕابردوو زۆرینەی خەڵکی جیهان ڕۆژانێکی ناخۆشیان تێپەڕاند، ڕۆژانێکی چەق بەستوو، پڕ لە خەم ودڵەڕاوکێ، کێشەی ئابووری، بێکاری و دورکەوتنەوە لە یەكدی بەهۆی ڤایرۆسی کۆڕۆنا، لە ئێستادا کە وەرزی زستان دەستی پێکردووە، و بوونی مانگە تاریک ودرێژەكان كە تێپەڕاندنیان تەنانەت لەكاتی ئاساییدا دەتوانێ‌ بۆ زۆرێك دشوار بێت. بەڵام کارناسانی تەندروستی دەروونی دەڵێن به هێندێك كار، دەتوانین ورەمان بەرز بکەینەوە. لێرەدا ئاماژە بە پێنج خاڵ دەكرێت كە بۆ پاراستنی ورەی ئەرێنی سودی هەیە: 1_ چالاکی جەستەیی:وەك چوونە دەرەوە لەماڵ بۆ وەرزش کردن لەوەرزی زستاندا ئەگەر سەختیش بێت، بەڵام زۆربەی کارناسان پێیان وایە چالاكی و جوڵەو وەرزشكردن ڕێگایێکی باشە بۆ بەرزکردنەوەی ورە. دوکتور براندن ئەستابز لەزانکۆی کینگز کالجی لەندەن دەڵێت: هۆش وجەستە بەهیچ شێوەیێک ناتوانرێت لەیەک جیابکرێتەوە، وەرزش دەبێتە هۆی بەرزبوونەوەو دروستبونی پڕۆتینێک بەناوی فاکتۆری وزەگەیاندن بەمێشک، کە بۆ تەندروستی مێشک زۆر گرینگە. دوکتور ئەستابز هەروەها دەڵێت: دەتوانرێ ئەوە وەک کۆدێک بۆ مێشک بەکاربهێندرێت، ئەم ماددەیە یارمەتی شوێنە جیاجیاکانی مێشک دەدات. بەوتەی ناوبراو جووڵەی وەرزشی بۆماوەی کورت و تەنانەت بۆماوەی 10دەقەش قازانجی هەیە. یان كۆمەڵێك کاری وەکوو باخەوانی و دوچەرخە لێخوڕین و .... 2_ دوركەوتنەوە لەبیركردنەوەی زۆر: جێنیفێر وایەڵد، مامۆستای زانكۆی ئۆكسفۆرد دەڵێت، پەنا بردنە بەر كۆمەڵێك كاری سودبەخش بۆ دوركەوتنەوە لە بیرو خەیاڵی زۆر، یەكێكە لە باشترین كارەكان كە پێویستە ئەنجامی بدەین، ناوبراو ئەو هەنگاوەش وەك ( بەتاڵكردنەوەی سەر لە بیر و خەیاڵ) ناوزەد كرد. خەڵك دەست هەڵناگرن لە بیركردنەوە لە كێشەكان و بە بەردەوامی بیری نەرێنی بە مێشكیان دا دێت. پڕۆفیسۆر وایلد بۆ پێشگیری لەم ڕووداوە چەند ڕێگە چارەیێکی پێشنار کردووە: ئەگەر 30دەقە یان زیاتر نیگەرانی کێشەیێک بوویت و ڕێگە چارەیێکت نەدۆزیەوە یان پرسیارێکت لەمێشکدا هەبوو وجوابەکەیت نەدۆزیەوە، ئیتر كاتی ئەوە هاتووە کە وازی لێبێنیت. وە گرنگترین خاڵ ئەوەیە كە بەجێگەی نیگەرانی بۆ ئەوكێشەیە، كار لەسەر دۆزینەوەی ڕێگەچارەی بە كردار بكەیتەوە. ناوبراو هەروەها دەڵێت: لەمێشکی ئێمەدا مەترسی بە ڕێژەیەكی زۆر بوونی هەیە کە ئەگەر دەست لە هەندێک بیری نەرێنی هەڵگرین و سەرنج بخەینە سەر ڕاستیەکان، هەست بە دڵنیایی و ئارامیەكی زۆر دەکەین. پڕۆفیسۆر کۆئیپێرز دەڵێت، ئەو کەسانەی کە وا بەتەنیان زیاتر بیردەکەنەوە وئەمەش دەتوانێت بارودۆخەکە خراپتر بکات، هەربۆیە هەرکاتێک دەتوانن یارمەتی لەکەسانی دیکە وەربگرن وئەگەر بەهۆی نەخۆشی کۆڤید19 وە ناتوانن ڕوو بەڕوو ئەم کارە بکەن، پەیوەندی بە هاوڕێکانتانەوە بکەن،یان لەڕێگەی ئانلاینەوە قسەیان لەگەڵ بكەن، بەمانایێکی دیکە چاوەڕێی هاتنی کات وڕۆژی لەبار بۆ جێبەجی کردنی کاری بێ هەڵە وکەم وکوڕی مەبن. ئەم بابەتە لەزستاندا گرنگی زیاتری هەیە، چونکە کەش وهەوای ناخۆش دەبێتە هۆی ئەوە لەهەر کارێک پەشیمانتان بکاتەوە. هەروەها ناوبراو دەڵێت: هەستەکان گوازراوەن. هەربۆیە ئەگەر دەتوانن خۆتان بەدوور بگرن لەکەسانی نائومێد، چونکە ڕۆژێک دەبینن کە خۆیشتان دەبنە کەسێکی وەکوو ئەوان. 3_ دیاریكردنی ئامانجێكی تازە: دوكتور دین برێنت، دەروون ناسی خەڵكی كاردیف، دەڵێت: دیاریكردنی ئامانجێكی نوێ، دەتوانێ‌ یارمەتیدەربێ‌ بۆ لەبیركردن و پشت گوێخستنی زۆربەی كێشە و گرفتەكان،ئەو ئامانجەش دەكرێ‌ بە گەورەیی فێربوونی زمانێكی نوێ یان بە چكۆلەیی تاقیكردنەوەی شێوازێكی نوێی خواردن بێت. ئەگەر بیرۆكە گەورەكان زۆرن بۆتان، لە كارە بچوكەكانەوە دەست پێبكەن.
ڕێکه‌وت: 2021-01-07 20:01:12
به‌شی ( کۆمه‌ڵایه‌تی )